Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2014

Φερνάντο Πεσσόα "Το Βιβλίο της Ανησυχίας"




Γράφει ο Δημήτρης Παλάζης




Το Βιβλίο της Ανησυχίας είναι το κορυφαίο έργο του Πορτογάλου συγγραφέα Φερνάντο Πεσσόα (1888-1935).

Δημοσιεύτηκε πολλά χρόνια μετά το θάνατό του και η πρώτη πλήρης μορφή μόλις το 1982. Στη διάρκεια της ζωής του εκδόθηκε μόνο ένα βιβλίο, Το μήνυμα, μια μορφή πατριωτικής ποίησης μυστικιστικού χαρακτήρα.


Ο Πεσσόα χρησιμοποίησε πολλούς ετερώνυμους. Η πρωτοτυπία του είναι ότι κάθε ετερώνυμος εμφανίζεται σαν μια ολοκληρωμένη συγγραφική προσωπικότητα με συγκεκριμένο ύφος και στυλ γραφής.

Ο ήρωας του Βιβλίου της Ανησυχίας και φερόμενος ως συγγραφέας του, ο Μπερνάντο Σουάρες, που βιοπορίζεται ως βοηθός λογιστή, θεωρείται ως ημι-ετερώνυμος γιατί προσεγγίζει πολύ τον ίδιο τον Πεσσόα.

Οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια δίνουν μια επιλογή κειμένων από το Βιβλίο της Ανησυχίας σε μετάφραση Άννυ Σπυράκου. Η επιλογή των κειμένων ακολουθεί μια λογική ανάπτυξης των σκέψεων του συγγραφέα και η συνέχεια κάποιων κεφαλαίων είναι προφανής. Ο Αναγνώστης αποκτά μια συγκεντρωμένη εικόνα των προβληματισμών του συγγραφέα και των πεδίων της συγγραφικής του αναζήτησης. Εσωτερικός μονόλογος, δοκιμιακή γραφή, ημερολογιακή γραφή, πεζό ποίημα, απουσία πραγματικού κεντρικού θέματος, ό,τι με λίγα λόγια χαρακτήριζε το ρεύμα του μοντερνισμού στην εποχή του εμπεριέχονται στο Βιβλίο της Ανησυχίας. Ο συγγραφέας αποκαλύπτει τον εαυτό του, ως ολοκληρωμένου δέκτη του νοήματος της εποχής του και στοχάζεται σε βάθος ως τα άκρα της ίδιας του της ύπαρξης, αποκαλύπτοντας μας πλευρές οικείες ή ανοίκειες.

Το έργο του κρατά τη μαγεία της εποχής με τον τρόπο που την αποδίδει. Τα ταξίδια που αρνήθηκε ο συγγραφέας στον εαυτό του χάρη του μεγάλου ταξιδιού του στα ενδότερα της ύπαρξης ή του ανοίγματος του μικρού, του καθημερινού βιώματος σε όλη του τη λεπτομέρεια, οδηγούν το αναγνώστη στο δικό του ταξίδι διεύρυνσης, εστίασης, αποκάλυψης.

Ο ετεροχρονισμός της εμφάνισης αυτού του σημαντικού έργου αναμένεται να έχει επιδράσεις απ' ευθείας σε νεώτερους συγγραφείς, απ' ότι τα έργα διάσημων συγχρόνων του, όπως ο Τζόις, που έφτασαν ως τις μέρες μας μέσα από το φίλτρο των παλιότερων γενιών.

Απλή επιδίωξη ή προφητικός ο λόγος του Μπερνάντο Σουάρες στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου;

"Μια μέρα ίσως καταλάβουν πως εκπλήρωσα, όπως κανένας άλλος, το εγγενές μου καθήκον να ερμηνεύσω ένα κομμάτι του αιώνα μας…"

Πηγή: http://www.critique.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια: